Máu nhiễm mỡ là bệnh lý nguy hiểm do diễn tiến âm thầm khiến nhiều người chủ quan. Để dự phòng và điều trị máu nhiễm mỡ thì việc thay đổi chế độ dinh dưỡng là chỉ định đầu tiên.
Máu nhiễm mỡ là gì?
Bệnh mỡ máu hay còn gọi là rối loạn lipid máu là tình trạng bệnh lý khi có một hoặc nhiều thông số bị rối loạn (tăng cholesterol, tăng triglycerid, tăng LDL hoặc giảm HDL…).
Thống kê sơ bộ của Viện Dinh dưỡng quốc gia cho thấy có khoảng 26% người Việt Nam ở lứa tuổi 25 – 74 bị rối loạn mỡ máu. Tại các thành phố lớn như Hà Nội hay TPHCM, số người có tỷ lệ mỡ máu cao lên tới 44% – 45%.
Trước ảnh hưởng của lối sống hiện đại, thức ăn nhiều dầu mỡ, đồ ăn nhanh… cộng với việc không tập luyện thể dục thể thao thường xuyên là yếu tố chính khiến bệnh mỡ máu ngày càng tăng. Vì vậy, chế độ dinh dưỡng khoa học là khuyến cáo hàng đầu trong dự phòng và điều trị máu nhiễm mỡ.
Nguyên tắc dinh dưỡng dành cho người bệnh mỡ máu
Rối loạn mỡ máu là nguyên nhân dẫn đến các bệnh tim mạch, cao huyết áp. Chính vì vậy chế độ ăn uống dành cho người bệnh mỡ máu cần được kiểm soát. Người mỡ máu ăn gì? Một số nguyên tắc ăn uống chung dành cho người bệnh mỡ máu như sau:
Ăn các thực phẩm chứa ít Cholesterol
Bệnh mỡ máu có nguyên nhân chủ yếu từ hàm lượng Cholesterol trong máu. Vì vậy nguyên tắc đầu tiên trong chế độ ăn là phải giảm tiêu thụ các thực phẩm giàu Cholesterol. Giảm lượng Cholesterol chính là làm giảm lượng mỡ trong máu. Đặc biệt không nên ăn quá 2 quả trứng mỗi tuần vì lòng đỏ trứng là thực phẩm rất giàu Cholesterol.
Hạn chế ăn lượng thịt đỏ
Thịt đỏ chứa hàm lượng Cholesterol cao. Ăn quá nhiều thịt đỏ sẽ làm cho bệnh tiến triển xấu hơn. Khẩu phần ăn nên hạn chế lượng thịt đỏ. Thịt mỡ, thịt có gân, có da cũng nên tránh. Nên thay thế thịt đỏ bằng các loại thịt trắng như: Cá, gà,…
Tăng cường chất xơ, vitamin
Đối với những người mỡ máu cao thì ăn gì giảm mỡ máu? Chất xơ đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống hàng ngày. Có tác dụng làm giảm hàm lượng Cholesterol và chất béo hấp thụ vào cơ thể. Nên bổ sung chất xơ từ nguồn rau, củ, các loại hoa quả,… Đồng thời ăn các thực phẩm giàu vitamin cũng góp phần làm giảm hàm lượng Cholesterol.
Bổ sung axit béo chưa no có nhiều nối đôi, hạn chế chất béo no
Chất béo no làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, tắc động mạch. Cần hạn chế chúng trong khẩu phần ăn hàng ngày. Ngược lại, axit béo chưa no có nhiều nối đôi như Omega 3, Omega 6 có tác dụng giảm Cholesterol. Và ngăn ngừa các bệnh về tim mạch, giúp điều chỉnh huyết áp như tăng huyết áp…
Không ăn tối muộn
Buổi tối là thời điểm tiêu hao năng lượng ít nhất trong ngày. Chính vì vậy không nên ăn tối quá muộn. Sẽ khiến cho Cholesterol đọng lại trên thành động mạch, gây xơ vữa động mạnh. Nên ăn tối sớm kết hợp với chế độ luyện tập thể dục để năng lượng chất béo được tiêu hao.
Người bị máu nhiễm mỡ nên ăn gì?
Ngũ cốc
Trong ngũ cốc có chứa hàm lượng chất xơ dồi dào hiệu quả trong việc giảm cholesterol xấu rất tốt cho người máu nhiễm mỡ.
Buổi sáng là thời điểm tốt nhất để hấp thu chất xơ. Yến mạch chứa Beta glucan – một loại chất xơ hòa tan giúp làm giảm cholesterol máu.
Trái cây giúp giảm máu nhiễm mỡ
Táo chứa hàm lượng lớn pectin – một loại chất xơ hòa tan. Theo Hiệp hội Tim Mạch Hoa Kỳ, việc bổ sung chất xơ hòa tan vào chế độ ăn sẽ giúp giảm nguy cơ tim mạch, giảm nồng độ cholesterol xấu tốt hơn việc chỉ áp dụng chế độ ăn ít chất béo. Bổ sung táo hàng ngày có thể làm giảm nồng độ cholesterol xấu LDL xuống 10% chỉ trong 6 tuần. Bạn có thể cắt nhỏ táo trộn với yến mạch để tạo vị ngọt – một bữa sáng dinh dưỡng tốt cho người mỡ máu cao.
Ngoài ra, pectin còn có trong cam, dâu, nho, trái cây họ cam chanh, bưởi,…
Rau củ quả các loại
Rau xanh chứa hàm lượng vitamin C cao có thể làm giảm cholesterol trong máu và ngăn ngừa bệnh xơ vữa động mạch. Ngoài ra rau xanh còn chứa nhiều chất xơ giúp làm giảm hấp thu cholesterol ở đường ruột, từ đó làm giảm lượng cholesterol máu. Nhiều loại rau củ chứa chất xơ hòa tan như: quả bí, khoai tây nướng, bông cải xanh, cải bắp, cà rốt, súp lơ, chà là, đậu khô, đậu lăng,..
Giá đỗ rất giàu vitamin C. Trong quá trình nảy mầm, hàm lượng vitamin C trong giá đỗ có thể cao gấp 6,7 lần so với hàm lượng vốn có trong đậu xanh.
Sữa đậu nành và các chế phẩm từ sữa đậu nành
Trong đậu nành có nhiều chất tự nhiên giúp giảm cholesterol như chất ức chế trypsin, axit phytic và saponins. Những chất này hoạt động tương tự như chất xơ hòa tan trong yến mạch và táo. Hầu hết những người huyết áp cao bổ sung đậu nành trong chế độ ăn một thời gian đều thấy giảm rõ rệt các triệu chứng khó chịu như nhức đầu, tức ngực, chóng mặt…
Sử dụng các loại dầu thực vật giúp làm giảm mỡ máu
Ví dụ: dầu oliu, dầu đậu nành, dầu hạt cải hay dầu hướng dương,…
Có thể nói, chế độ dinh dưỡng khoa học rất quan trọng với người bệnh máu nhiễm mỡ. Ngoài việc giảm nguy cơ khiến bệnh tiến triển xấu đi, dự phòng nhiều biến chứng tim mạch nguy hiểm mà còn giúp bổ sung thêm nhiều dưỡng chất giúp cơ thể khỏe đẹp.
Các loại cá: Cá hồi, cá thu, cá chép, cá ngừ, cá trích… dầu thực vật
Các loại cá hồi giàu Omega 3, đáp án tuyệt vời cho câu hỏi rối loạn mỡ máu nên ăn gì. Cá và dầu cá chứa hàm lượng Omega 3, rất tốt cho người bệnh mỡ máu. Nên ăn cá từ 2-3 lần mỗi tuần để làm giảm lượng Cholesterol trong máu. Các loại dầu thực vật như dầu đậu nành, ngô, vừng, lạc chứa Omega 6. Cũng làm giảm lượng Cholesterol máu đồng thời ngăn chặn các biến chứng tim mạch. Các loại dầu thực vật có thể xào hoặc trộn thức ăn hàng ngày. Hạn chế sử dụng dưới dạng chiên rán.
DS Thu Trang
Theo Nội khoa Việt Nam